Diyarbakır, (Kürtçe: Amed, Zazaca: Diyarbekır) Türkiye'nin 81 ilinden biridir.
Anlayın
[değiştir]Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık on ikinci şehri. TÜİK ADNKS verilerine göre 2020 sonu itibarıyla 1.783.431 kişilik nüfusa sahiptir. İlin yüz ölçümü 15.272 km2'dir. Valiliğin denizden yüksekliği 674 m'dir. Diyarbakır kent merkezi yaklaşık 9000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Diyarbakır şehri farklı dönemlerde farklı isimlerle anılmıştır. MÖ 200'de Amidi Asur hükümdarı Adad-Nirari'ye ait bir kılıç kabzasında şehrin adı "Amid" ya da "Amidi" olarak geçmektedir. Roma ve Bizans kaynaklarında şehrin adı "Amid, O'mid, Emit, Amide" şeklinde adlandırıldığı görülmektedir. 11. yüzyılda yöreye gelen Türkmenler şehirdeki yapılarda kullanılan siyah renkli taşlardan dolayı şehre "Kara Amid" demişlerdir. Müslüman Arapların egemenliği sırasında buraya yerleşen "Bekr" (بکر) kabilesinden dolayı "Diyâru Bekr" (ديار بكر) (Bekr kabilesinin yurdu) olarak kayıtlara geçmiştir. "Diyaru Bekr" daha sonraları "Diyarbekir"; Osmanlı'nın son yıllarına kadar daha çok bir bölge adı olarak kullanılmıştır. Ancak merkez için kullanılan Amid isminin kullanımının özellikle Diyar-ı Bekr'in (Diyarbekir) 1867 yılında vilayet oluşu sonrası yavaş yavaş terk edildiği, bütün bölgeyi nitelemesinin yanında merkez sancak için de (Diyar-ı Bekr) Diyarbekir adının kullanıldığı görülmektedir.
Diyarbakır, MÖ 1300'lerde Amida adıyla kurulmuştur. Oldukça köklü bir geçmişe sahip olan kentte terör saldırılarına karşı dikkatli olmanız gerekmektedir. Son zamanlarda terör eylemleri ciddi biçimde azalmıştır. Bunun yanında, Kürtçe bilmeniz kentin yerleşikleriyle anlaşmanızda fayda sağlayacaktır. Ancak büyük oranda Türkçe konuşulduğunu da unutmayın. Belirtmek gerekir ki Diyarbakır halkı, yardımsever olarak nitelendirilir. Kentin özellikle yazın aşırı sıcak olduğunu da eklemeden geçmemek gerekir.
Diyarbekir'in "Diyarbakır" oluşuna dair çalışmalar, Türk Dili dergisinin Haziran 1938 nüshasında özetlenmiştir. 17 Kasım 1937 tarihinde Atatürk'ün trenle Diyarbekir'den Elâzığ'a geçtiği gece yapılan bir dil tartışmasının ardından Türk Dil Kurumuna gönderilen bir telgrafla başladı. Yapılan çalışmaları sonucu şehrin adı Diyarbakır olarak değiştirildi. Türk Dil Kurumu Genel Sekreteri İbrahim Necmi Dilmen"e gönderilen telgraf şöyledir.
Ulaşım
[değiştir]Kentte havaalanı, gar ve otogar bulunduğu için kente uçak, tren, tur otobüsü ve otomobil ile ulaşım sağlanabilir.
Gez gör
[değiştir]- Keçi Burcu, Diyarbakır surlarının bir parçasıdır.
- Ulu Cami, Selçuklu sultanı Melikşah tarafından yaptırılmıştır.
- Kervansaray, günümüzde kafeler ve çeşitli dükkanlar bulunmaktadır.
- Meryem Ana Kilisesi, tarihi bir Süryani Ortodoks Kilisesidir. Giriş ücretlidir.
- Ermeni Kilisesi, 2022 gibi açılması beklenmektedir. Kentin çokkültürlülüğünü yansıtan bir yapı olması bakımından önemlidir.
- Diyarbakır Kalesi, Romalılar tarafından inşa edilmiştir. Giriş ücretlidir.
- Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, Kentin tarihini görebileceğiniz küçük bir müzedir. Ücretlidir.
- Atatürk Müzesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün asker olduğu sırada yaşadığı ve sonradan ziyaret ettiği Diyarbakır'dan izler barındırmaktadır. Giriş ücretsizdir.
Ye/İç
[değiştir]Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi anakentlerden geliyorsanız, Diyarbakır size yemek bakımından son derece ucuz gelecek bir kenttir. Türk ve Kürt mutfağını aynı anda deneyimleyebileceğiniz geniş bir yelpazede yemekler bulabilirsiniz.
Vikipedi'de Diyarbakır hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz. |
Vikimedia Commons'ta Diyarbakır hakkında ortam dosyaları bulabilirsiniz. |