Sayda, Lübnan'ın güneyindeki Cenub bölgesinin merkezi olan şehir. Beyrut’un güneyinde, Akdeniz sahilinde yer alan şehrin nüfusu 266.000’dir. Antik dönemde ise önemli bir Fenike şehri olan Sayda’nın o zamanki bilinen Sidondur.

Tarihçe

Kent, bir takım iddialara göre MÖ 6800 gibi çok erken sayılabilecek bir tarihte kurulmuştu. Eski Ahit'te (Tevrat) Sidon, kasabanın olası kurucusu Saidoune ibn Canaan'dan gelmiş olabilecek 'Kenan'ın ilk doğumu' biçiminde, böyle olarak anılır. M.Ö. 14. ve 15. yüzyıllar kadar erken bir tarihte, Sayda, Eski Mısır ile güçlü ticaret bağları olan bir ticaret merkezi olarak ismini duyurmuştu. Şehir, milattan önce 12. yüzyıldan itibaren birkaç yüzyıl kadar öne çıktı; bu zamandaki zenginliği; pahalı, çok değerli bir mor boya üreten bir yumuşakça olan mureks ticaretinden elde edildi ve zamanla krallığın rengi olarak bilindi ve sonunda yok olma noktasına kadar kullanıldı. Diğer Fenike illerinde olduğu gibi, Sayda da defalarca fetih hareketlerinde acı çekti. M.Ö. 1200'lerde Filistinliler şehri (ve aynı zamanda ticaret gemilerinden oluşan filosunu) yok ederek Tire'nin en önemli Fenike merkezi olarak Sidon'un gölgede kalmasına yol açtı. Sık sık Tire'nin kontrolü altında olmasına veya Asurlulara haraç ödemeye zorlanmasına rağmen kent, bir ticaret merkezi statüsünü geri kazanmış ve ancak MÖ 675'te Asur kralı Esarhaddon tarafından yıkılmıştır.

Coğrafya

Birçok Fenike kenti gibi, Sayda da limanı fırtınalar ve kasırgalardan koruyan ve tehlike zamanlarında güvenli bir sığınak sağlayan açık deniz adasına sahip bir burnun üzerine inşa edildi. Döneminde, şehrin yaklaşık iki kilometre kuzeydoğusundaki Echmoun Tapınağı inşa edildi. Orada bulunan yazıtlar, Fenike Sayda'nın iki bölümde inşa edildiğini ortaya koymaktadır: Denizcilik şehri ve Sidon Yam; bir de üst kısım, (bölgedeki sıradağları'nın alt mahmuzlarında inşa edilen Sidon Sadeh, mureks boya işçiliğinin ürettiği mide bulandırıcı kokudan rüzgara karşı seçilmiş bir yerdir.)

Yemek ve kültürü

Şehrin altın yıllarının, şehrin Suriye, Filistin ve Kıbrıs'ı kapsayan beşinci eyaletin başkenti olduğu Pers İmparatorluğu (Şimdiki İran) döneminde (M.Ö. 525-332) geldiği iddia edilir. Mureks dışında Sayda, dünyanın en iyisi olarak kabul edilen cam yapımı ile ünlüydü.